Polska ma duże zasoby złóż wraz z bogatą historią ich wydobycia. Jednocześnie pozostaje państwem, które eksportuje, jak i importuje surowce. Poza znanym wszystkim węglem kamiennym dysponujemy także złożami ropy i gazu z łupków, a także złożami typu tight.
Węgiel kamienny i brunatny
Według danych Państwowego Instytutu Geologicznego z 2012 roku na terenie Polski dostępnych było 48,2 mld ton węgla kamiennego, którego wydobycie wyniosło 71,33 mln ton. To oznacza, że właśnie ten rodzaj węgla jest podstawowym surowcem w naszym kraju. Największa jego ilość występuje na terenie: Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW), Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego (DZW) oraz Lubelskiego Zagłębia Węglowego (LZW). Drugim rodzajem wydobywanego węgla jest węgiel brunatny (w roku 212 jego wydobycie wyniosło 64,3 mln ton).
Rudy miedzi, cynku i ołowiu
Według danych z 2012 roku zasoby bilansowe rud miedzi w Polsce wyniosły 1 792,5 mln ton. Znalazło się tam: 34,36 mln ton miedzi i 104,9 tys. ton srebra. Dzięki tak pokaźnym zasobom mogła powstać spółka globalna – KGHM. Specjaliści szacują, że obecny zasób złóż może wystarczyć na około 50 lat ich racjonalnej eksploatacji. Główne lokalizacje złóż znajdują się na terenie Dolnego Śląska, a także w Zagłębiu Lubińsko – Głogowskim. Jeśli chodzi o rudy cynku i ołowiu, to ich szacunkowa ilość z 2012 roku wyniosła 77,15 mln ton rud, składających się z 3,42 mln ton cynku i 1,45 mln ton ołowiu. Wydobycie rud wyniosło natomiast 2,33 mln ton. Złoża występują na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (Chrzanów, Bytom, Olkusz, Zawiercie). Ze względu na położenie na niewielkich głębokościach, ich eksploatacja jest stosunkowo tania.
Zobacz również:
Złoża siarki i soli kamiennej
Polska posiada najwięcej na świecie zasobów siarki rodzimej. W 2012 roku wynosiły one 511 mln ton, a wydobycie 0,702 mln ton. Obszary bogate w siarkę to: Staszowa, okolice Tarnobrzega oraz Lubaczowa. Natomiast sól kamienna, wydobywana w Polsce od czasów średniowiecza, stanowi ważne dla kraju złoże. W wielu miastach (np. Kraków) przyczyniła się do wzrostu dobrobytu i rozwoju. Dane z 2012 roku wskazują, że jej zasoby wynosiły wtedy 84,95 mld ton, zaś wydobycie 3,92 mln ton. Największe ich źródło znajduje się na terenie zapadliska przedkarpackiego (Wieliczka, Żory, Bochnia, Rybnik) oraz wału Kujawsko-Pomorski (Kłodawa, Inowrocław). Znane wszystkim kopalnie soli w Wieliczce i Bochni działają dzisiaj jako muzea. Obie znajdują się na liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
Ropa naftowa, gaz ziemny i łupkowy
Polskie złoża ropy naftowej nie należą do największych, ale to właśnie nad Wisłą powstał przemysł wydobycia ropy naftowej. W 1856 roku powstała pierwsza destylarnia ropy w Ulaszowicach. Najwięcej tego surowca znajduje się w okolicach: Karpat i zapadliska przedkarpackiego (29 złóż), na Niżu Polskim (42 złoża) oraz na terenie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku (2 złoża). Które złoża są najstarsze? Specjaliści wskazują na złoża karpackie, których zasoby powoli się kończą. W 2012 roku ogólne zasoby ropy naftowej wyniosły 24,96 mln ton, natomiast wydobycie 663,18 tys. ton.
Jak wygląda sytuacja ze złożami gazu? Dane Państwowego Instytutu Geologicznego wskazują, że w 2012 roku zasoby wynosiły 140,059 mld m sześć. gazu ziemnego. Wydobycie natomiast osiągnęło poziom 5,62 mld m sześć. Lokalizacja złóż gazu ziemnego jest zbliżona do występowania złóż ropy naftowej. Największe złoża znajdują się w rejonie Niżu Polskiego (69 proc. pozyskiwanych zasobów). Drugim rodzajem wydobywanego gazu jest gaz ziemny. Światową opinię publiczną zelektryzowała informacja, że w Polsce dostępnych jest 5,3 biliona m sześć. tego surowca. Informację podała amerykańska Agencja ds. Informacji o Energii (EIA) w 2011 roku. Szybko okazało się jednak, że dane szacunkowe są znacznie zawyżone. Taka ilość surowca zaspokoiłaby potrzeby Polski na 300 lat eksploatacji. Jednocześnie nasz kraj mógłby stać się wiodącym eksporterem. Ponadto znacznie zmienić strategię wpływów na światowym rynku. Wskazane przez inne instytucja szacunki wskazały, że złoża wynoszą zaledwie 38,1 mld sześć. gazu. Gdzie znajduje się ich najwięcej? Podstawowym źródłem gazu łupkowego są tereny od Pomorza, przez Mazowsze po Lublin.
Złoża typu tight
Ostatnim rodzajem złóż są złoża typu tight. Co oznacza ta nazwa? Złoża tight oil to złoża ropy naftowej zamknięte w skale. Odkryła je irlandzka spółka poszukująca na terenie Polski złóż gazu łupkowego. Do odkrycia doszło w miejscowości Lelechów. Podobnie jak surowce łupkowe, złoża typu tight znajdują się w skałach. W przeciwieństwie do nich nie w skałach łupkowych, ale w wapieniach i piaskowcach. Aby je wydobyć używana jest podobna technologia, czyli szczelinowanie hydrauliczne. Dodatkową ich zaletą jest niższy koszt eksploatacji niż w przypadku łupków. Choć brak oficjalnych informacji na temat wielkości złóż, to szacuje się, że wynoszą one 250 mld m sześc. Oficjalne szacunki na temat ilości złóż nie są dostępne, ponieważ brak wystarczającej ilości danych.
